Wesam Almadani / ALT ER SLIK JEG FORLOT DET / كلُّ شيءٍ كما تركتُه

Foto av Marcus Støren

Jeg går
med en rakett festet til ryggen.
Så kan døden bli min følgesvenn,
okkupere ryggen min
akkurat som jeg arvet det å være okkupert av
de som lagde raketten.

Jeg peser
bildene renner ut av nesen,
i strie strømmer
selv om de som eide dem er døde.

Jeg låner meg noen føtter fra fremmede land
For å kunne ta de rette stegene,
Men det går ikke.

Forfulgt av krigens skygger gjemt inni meg,
dukker jeg ned, redd for flyet som farer forbi,
noen ganger dukker jeg for lyden av torden.

Du har krigstraume,
sier psykologen.

Jeg ler.
Proklamerer at jeg og krigen er følgesvenner.
Selv om vi ble tvunget på hverandre av andre.

Der jeg kommer fra velger vi ikke når
bombene skal falle.
Psykologen ler hysterisk.

Jeg byr på en kopp kaffe,
Hun tar imot,
skal til å sette den ned.
Koppen faller, knuser.
Rød kaffe renner i strie strømmer,
mot noe uendelig.
Jeg ser anklagende på psykologen.
Men verken hun eller rommet er der lenger.
Jeg ligger alene mellom mursteinene, sporløst
forsvunnet er landet langt borte.
Alt er slik jeg forlot det, før jeg flykta.
Bortsett fra meg, jeg er blitt til røyk,
og raketten ligger igjen som et forkullet lik.

Gjendiktet av Linda Kjosaas

USYNLIG SPEIL

Hun ser seg i speilet med et undersøkende blikk.
Børster håret sitt på måfå.
Så lenge krigen har pågått, har det vært slik.
Bryr den seg ikke om bildene?

Hvem vil fortelle historien vår,
spør det døde barnet i frysen på likhuset.
Krigen svarer ikke.
Hun / Han / De, hvilket kjønn har krigen?

Kvinnen som forbereder middag til sine døde barn, svarer:
Krigen har inget kjønn eller religion.

Missiler signert av fremtidige leiemordere,
faller som tunge regndråper.
De vanner ikke jordene, eller holder liv i noen.

Ta meg med deg,
roper et barn og følger etter farens døde kropp.
Den døde faren er bekymret.
Gravplassen er altfor mørk for et så lite barn.

Dommeren står ved veien og teller likene.
Ett tusen, to tusen, tre tusen. Hvem bryr seg?
De er dyr
som vi mater krigen med.

En kvinne løfter hodet opp fra kisten,
vil fortelle barnebarnet hva som har skjedd,
men stemmen hennes når aldri frem.

Krigen styrer fjernkontrollen.
Den hever volumet til noens stemmer,
og demper andres.
Husene gråter et stille farvel for sine falne

Jeg tar mer sovemedisin.
Sover mye for tiden.
I drømmene blir jeg en helt som skriker krigen i ansiktet,
men stemmen min er ikke skarp,
bare trist og barnslig.

Dempet
Som hver gang jeg spør
hvorfor verden hater oss, hvorfor den ikke ser oss.
Spørsmålene når aldri fram,
de blir spist av umettelig stillhet.

Gjendiktet til norsk av Wesam Almadani

ALLTID SERVERT VARM

Hvordan finner jeg ordene når de er tunge av mørke?
Jeg griper et ord fra krigen
Men sorgen inni meg får ingen trøst.
Hvordan kan jeg sende Joseph tilbake til moren sin
når flyet har ødelagt veien,
eller mette tomme mager som er døde av sult?

Jeg går ut og kommer inn mellom to verdener,
ingen ting ligner meg
bortsett fra smerten.
Smerteretter blir servert grillet, kokt, av og til brent,
men alltid servert varm.

Jeg fortalte moren min at jeg ikke liker pepper
Grunnen husker jeg ikke lenger.
Kanskje jeg ikke har noe som brenner?

Helvete åpner sine porter og
alle navnene smelter inni meg
til en klump formet som et stilnet skrik,
Følger meg gjennom alle mine mareritt.
Fort faller jeg ned, inn i dypet.
Jeg våkner opp

Jeg våkner opp
og oppdager alltid et nytt inngravert navn.
Jeg har blitt et lerret,
et vesen dekket av inngraverte navn.

De sa vi skal overleve en natt til.
Vi skal leve for å fortelle historien, igjen og igjen.

Jeg må se deg, for synet av deg gjør krigen
varm som en ullgenser
øm som en klem.

La oss være sammen, veve minnene våre sammen
Sammenflettet forblir minnene trygge,
selv om hele byen vår blir utslettet.
Bombingen intensiveres
Klagesangen fra de som er fanget
under betonghaugene stiger.
Men stemmen din er høyere.
Kom til meg.

Kom til meg én gang
før massakren begynner
der, min elskede.
Journalister med intense blikk,
ambulansepersonell med slitne kropper.
Og røyken, elskede, er en hest
som bærer sjelene, bærer dem vekk.

Om kvelden
sover fortellingene,
vokser hatet, og flyene våkner.
Om kvelden
glemmer moren å telle barna sine.
Mørket gir glemsel, fortrenger smerten.
Alle venter på dagslyset,
men solen glemmer å stå opp.

Gjendiktet til norsk av Vibeke Harper,

i samarbeid med Wesam Almadani

//

دائما تقدم ساخنة
وسام المدني

من أين آتي بالكلام حين تَحل عتمته.
أصطاد من حروبي كلمةً،
لكن شيئا لا يضيء الحزن بداخلي.
كيف أعيد يوسف الى أمه
وقد أغلقت الطائرة الطريق
كيف اطعم من ماتوا جوعاً

أخرج وأدخل
بين العالمين لا شيء يشبهني الا الوجع
تقدم أطباق الوجع محمرة، مسلوقة، محروقة في أحيان أخر
لكنها دائما تقدم ساخنة.

أخبرت أمي أنني لا أحب الفلفل
لم أعد أذكر السبب
ربما لأنه لم يعد لدي شيء يحترق.

أذوب
يفتح الجحيم كل فوهاته
تنصهر الأسماء كلها بداخلي
كتلة على شكل صرخة مكتومة
ترافقني في كل كابوس
أسقط سريعا نحو هاوية

في كل مرة أستيقظ فيها
أجد اسماً جديدا منقوشا عليّ
صرت جسدا بلا ملامح إنسانية
كياناً مكبلاً تغطيه الاسماء

قالوا سنعيش لليلة اخرى
سنعيش لنحكي القصة مجددا

أريد أن أراكِ لتصير الحرب دافئة مثل كنزة صوف،
حنون مثل حضن

تعالي نجدل ذكرياتنا معا
الجديلة تحفظ الذاكرة آمنة
وإن هدموا مدينتنا كلها
يشتد القصف و يعلو أنين العالقين تحت الحطام
لكن صوتك اعلى

تعالي إليّ مرة واحدة
قبل أن تبدأ المجزرة
هناك يا حبيبتي
صحفيون بعيونهم المترقبة
مسعفون باجساد متعبة
و الدخان يا حبيبتي فرس
يحمل الأرواح ويمضي بها

في المساء تنام القصص
يتعاظم الكره و تنشط الطائرة
في المساء
لم تعد تحصي الأم أبناءها
العتمة تنسيها وجعها
الكل ينتظر النهار
والشمس تنسى أن تُشرق

مرآة غير مرئية،
نص وسام المدني

تنظرُ للمرآةِ في تفحصٍ
تُرتبُ شَعرها بدونِ اكتراث
طالما كانت الحرب كذلك
لا تكترثُ بالصور.

من يروي لنا القصة ؟
يسألُ طفلٌ ميتٌ من ثلاجةِ الموتي
لا تُجيبه الحرب
هي / هو / هم، ما جنسُ الحرب؟

تقولُ السيدةُ التي تُعِدُ العشاء لأطفالها الموتى
الحربُ لا جنسَ ولا دينَ لها.

صواريخٌ موقعةٌ من قَتلةٍ مستقبليين ، تنهمرُ كالمطر
لا تسقي الزرع ولا تبُقي على أحد.

خُذني معك
يصرخُ طفلٌ يلاحقُ جثةَ والده.
يشعرُ الوالدُ الميتُ بالقلق
المقبرةُ معتمةٌ جدا لطفل في عمر ابنه.

يقفُ الحكمُ على جانب الطريق يُحصي الجثث
ألف الفين ثلاثةَ ألاف من يكترث.
إنهم بضعُ حيوانات ، نغذي الحرب بهم

ترفعُ امرأةٌ رأسها من التابوتِ لتروي لحفيدها ما حدث
لكن صوتَها ابدا لا يصل

تجلسُ الحربُ على جهازِ الصوتِ
ترفعُ اصواتا وتسكت اصوات
وتبكي البيوتُ صامتةً وهي تُودعُ سكانها وجُدرانها.

أتناول مزيدا من الدواءِ المنوم
أنامُ كثيرا هذه الايام
في نومي ارسمني بطلا
ابارز الحرب بصُراخي
لكن صوتي في النهاية لم يكن مدببا

كان طفوليا حزينا
يُشبهني في كل مرةٍ سألتُ
لماذا يكرهُنا العالم ؟ لماذا لا يرانا العالم؟
ولم يصل السؤال لأحد

كلُّ شيءٍ كما تركتُه
وسام المدني

أسيرُ… على ظهريَ صاروخٌ معلّق.
بامكانِ الموتِ أن يصيرَ رفيقا بفعلِ التقادم،
يحتلُّ ظهري
كونَ الاحتلالِ إرثَهُ عن صانعيه.
ألهثُ،
تخرجُ الصورُ من أنفيَ تباعا.
الصورُ تعملُ بدوامٍ كامل
وإن ماتَ أصحابُها.
استعرتُ أقداما من البلاد الغريبةِ ،
كيْ أسيرَ بخطواتٍ صحيحةٍ
و فَشَلتْ.
تلاحقني ظلالُ الحربِ التي جاءت مختبئةً بي..
أنحني لعبورٍ طائرةٍ و لصوتِ الرعدِ أحياناً.
تقولُ طبيبتي النفسية:

أنتَ مصابٌ بتروما الحرب.
أضحكً،
أعلنُ أنني والحربُ رفيقينِ
-رُغْمَ أن آخرين اختاروها لي –

في بلاديَ لا نختارُ موعدَ القصف.
تضحكُ الطبيبةُ بهستيريا .

أقدّمُ لها فنجانَ قهوةٍ ،
تمسكهُ،
اترُكهُ،
يسقطُ ويتهشّم.
القهوةُ حمراءُ تسيلُ كنهرٍ
تندفعُ إلى ما لا نهاية.
أرفعُ رأسيَ تجاهَ طبيبتي معاتباً.
لا أجدُ الطبيبةَ ولا الغرفة.
أجِدُني ملقىً بين الطوبِ وحيداً،
لا أثرَ للبلادِ البعيدةِ ولا المسافةِ،
كلُّ شيءٍ كما تركتُه قبلَ أن أهربَ
إلّآي، صرتُ دخانا
وبقيَ الصاروخُ وحدَه جثّةً مُتَفّحمة.

/

Wesam Almadani er en palestinsk ICORN-forfatter og aktivist. Hen er opprinnelig fra Jaffa, Palestina, men er født i Sudan, oppvokst i Egypt og flyttet deretter til Gaza etter Oslo avtale. Wesam har gitt ut to bøker selv og ytterligere fem utgivelser i samarbeid med andre. Hen er også medlem av «Norsk PEN», og «General Union for Palestinian Writers». Wesam har vært aktiv som styremedlem og senere leder i «يوتوبيا Utopia», en litterær gruppe for nye forfattere i Gaza. Almadani var festivalforfatter under Kimen Litteraturfestival i 2022. Wesam har deltatt og holdt foredrag på mange litterære arrangementer både i Norge og andre land de siste 5 årene. Hen holdt også en appell under Kulturrådets årskonferanse i 2022, der hen snakket om viktigheten av å inkludere forfattere med minoritetsbakgrunn i Kulturrådets prosjekter og skape et rom for dem.

/

Diktene til Wesam Almadani inngår i festivalen til Motforestillinger som har samarbeidet med HUMAN internasjonale dokumentarfilmfestival og Vega scene om Palestina-program siden 2019. I 2024 rettes fokus mot Gaza, og har et særlig blikk på kunstens vilkår under den ekstreme humanitære katastrofen som pågår.

Sammen med kunstnere fra Gaza og Norge inviteres det til iscenesatte lesninger, kunstnermøter, samtaler, lectureperformance, tonesatte poesilesninger på arabisk og norsk og dokumentarteaterforestilling. Festivalen finner sted på Vega scene fra onsdag 6. mars til søndag 10. mars.